ભારતમાં અકસ્માત પછી કાર ઇન્શ્યોરન્સનો ક્લેઇમ કેવી રીતે કરવો?

ભારતમાં કાર ચલાવવા માટે કાર ઇન્શ્યોરન્સ એ કાનૂની જરૂરિયાત છે. ઇન્શ્યોરન્સ હોવાથી કાયદાનું પાલન થવાની સાથે સાથે નુકસાન અને અકસ્માતો સામે પણ આર્થિક સુરક્ષા પ્રાપ્ત થાય છે. જ્યારે તમે કાર ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી ખરીદી રહ્યા હોવ, ત્યારે બે પ્રકારના પ્લાનમાંથી પસંદ કરી શકો છો - થર્ડ-પાર્ટી પૉલિસી અથવા કોમ્પ્રિહેન્સિવ પ્લાન. થર્ડ-પાર્ટી પૉલિસી એ એક એવી પૉલિસી છે અકસ્માત અથવા નુકસાનને કારણે ઇન્શ્યોરન્સ કોન્ટ્રાક્ટમાં સમાવિષ્ટ ન હોય તેવી કોઈ વ્યક્તિને, એટલે કે થર્ડ પર્સનને પહોંચેલી ઈજાના કિસ્સામાં ઊભી થતી કાનૂની જવાબદારીઓ સામે રક્ષણ પૂરું પાડે છે, અને તેથી તે લાયબિલિટી-ઓન્લી પ્લાન તરીકે પણ ઓળખાય છે. જો કે, તેની કેટલીક મર્યાદાઓ છે કારણ કે તે તમારા વાહનને ઓન-ડેમેજ માટે કવરેજ ઑફર કરતી નથી. તે માટે, તમે વ્યાપક પૉલિસી પસંદ કરી શકો છો. આ પૉલિસી તમને અકસ્માત અથવા નુકસાનની સ્થિતિમાં જરૂરી કોઈપણ રિપેર ખર્ચ સામે સુરક્ષિત કરે છે. વ્યાપક પૉલિસીમાં ત્રણ ઘટકો છે - થર્ડ પાર્ટી કવર, ઓન-ડેમેજ કવર અને વ્યક્તિગત અકસ્માત કવર, જે સાથે મળીને વ્યાપક પ્લાન બને છે. * સ્ટાન્ડર્ડ નિયમો અને શરતો લાગુ

ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમ કરવા માટે તમારે લેવાના પગલાં

આની મદદથી કાર ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી, તમારી કારને તેમજ થર્ડ પર્સનને થયેલા નુકસાનને ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમ હેઠળ કવર કરી શકાય છે.

1. ઇન્શ્યોરન્સ કંપનીને સૂચના

અકસ્માતના કિસ્સામાં સૌ પ્રથમ ઇન્શ્યોરન્સ કંપનીને જાણ કરવી જરૂરી છે. તમારા ક્લેઇમને સબમિટ કરવા માટે એક સમયમર્યાદા નિર્ધારીત હોય છે, તેથી ઇન્શ્યોરરને આવી ઘટના વિશે જાણ કરવી જરૂરી છે. જો આમ ન કરવામાં આવે તો ઇન્શ્યોરન્સ કંપની તમારી એપ્લિકેશનને નકારી પણ શકે છે.

2. FIR ફાઇલ કરો

FIR અથવા ફર્સ્ટ ઇન્ફોર્મેશન રિપોર્ટ એક કાનૂની રિપોર્ટ છે જે લાગુ પડતા પોલીસ અધિકારક્ષેત્રમાં અકસ્માતની જાણ કરવા માટે જરૂરી છે. FIR એક કાનૂની ડૉક્યૂમેન્ટ છે જેમાં ચોરી, અકસ્માત, આગ વગેરે જેવી ઘટનાઓની નોંધ કરવામાં આવે છે. જો અકસ્માતમાં થર્ડ-પાર્ટીને ઈજા થાય છે, તો આવા થર્ડ પર્સનને કોઈપણ વળતર ચૂકવવા માટે આ પ્રકારે FIR નોંધાવવી જરૂરી છે.

3. પુરાવાની નોંધ કરો

તમારી પાસેના સ્માર્ટફોનમાં તમે આવા અકસ્માતના પુરાવારૂપે ફોટા લઈ શકો છો; પછી તે તમારી કાર હોય કે થર્ડ પર્સન, કારણ કે થયેલ અકસ્માતના વળતરનો ક્લેઇમ કરવા માટે પુરાવા એકઠા કરવા જરૂરી છે. વધુમાં, તમારે આવા અન્ય વ્યક્તિની વાહનની વિગતો પણ નોંધ કરવી આવશ્યક છે કારણ કે તેનો ઉલ્લેખ તમારા ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમ.

4. ડૉક્યૂમેન્ટ સબમિટ કરવા

FIR ફાઇલ કર્યા પછી અને અકસ્માત અને થયેલ નુકસાન સંબંધિત જરૂરી પુરાવા એકત્રિત કર્યા પછી, તમારી ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસીની કૉપી, ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સની કૉપી, રજિસ્ટ્રેશનની કૉપી અને તમારી કારના PUC સર્ટિફિકેટ જેવા અન્ય ડૉક્યૂમેન્ટ સાથે તમારે તેમને સબમિટ કરવાના રહેશે. આ તમામ ડૉક્યૂમેન્ટ તમારા ક્લેઇમ ફોર્મ સાથે સબમિટ થયા બાદ જ થયેલ નુકસાન અનુસાર ઇન્શ્યોરન્સ કંપની દ્વારા ચુકવણીનો અંદાજ લગાવવામાં આવે છે. તમારી ઇન્શ્યોરન્સ કંપનીમાં ક્લેઇમ કરવા માટે આ સરળ પગલાં છે. જોકે દરેક ઇન્શ્યોરન્સ કંપનીની પ્રક્રિયા અલગ હોઇ શકે છે જેનું અનુકરણ કરવાનું રહે છે, પરંતુ તે ઉપરોક્ત ઉલ્લેખિત પગલાંઓ જેવા જ હોય છે. આ બંને પ્રકારમાંથી, તમારે ઓછામાં ઓછો થર્ડ પાર્ટી કાર ઇન્શ્યોરન્સ, ઑનલાઇન અથવા ઑફલાઇન ખરીદવાનો રહેશે. તેથી, ઇન્શ્યોરન્સ કવર હેઠળ ઉપલબ્ધ લાભ મેળવો અને આજે જ એક યોગ્ય ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી ખરીદો! ઇન્શ્યોરન્સ એ વિનંતીનો વિષય છે. લાભો, બાકાત, મર્યાદાઓ, નિયમો અને શરતો વિશે વધુ વિગતો માટે, કૃપા કરીને વેચાણ પૂર્ણ કરતા પહેલાં સેલ બ્રોશર/પૉલિસી નિયમાવલીને કાળજીપૂર્વક વાંચો.

કાર ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમના પ્રકારો

બે અલગ-અલગ પ્રકારના કાર ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમ, કૅશલેસ અને વળતર એટલે કે રીઇમ્બર્સમેન્ટ ક્લેઇમ, વિશે તમારે જાણવું જોઈએ.

કૅશલેસ ક્લેઇમ

1. ઇન્શ્યોરર તમને તેમની સાથે સંકળાયેલા નેટવર્ક ગેરેજ પર કૅશલેસ ક્લેઇમની સુવિધા પ્રદાન કરે છે
2. જો તમે તમારા વાહનને રિપેર કાર્ય માટે કોઈ નેટવર્ક ગેરેજ પર લઈ જાઓ છો, તો તમારે બિલની ચુકવણી કરવાની જરૂર નથી. તે રકમ તમારા ઇન્શ્યોરર દ્વારા સીધી ગેરેજને જ ચુકવવામાં આવશે

રિઇમ્બર્સમેન્ટ ક્લેઇમ

1. જો તમે તમારા વાહનને તમારા ઇન્શ્યોરર સાથે સંલગ્ન ન હોય તેવા ગેરેજ પર લઈ જાઓ છો, તો તમારે પસંદ કરવું પડશે રિઇમ્બર્સમેન્ટ ક્લેઇમ
2. આ માટે, પ્રથમ તમારે રિપેર ખર્ચ ચુકવવાનો રહેશે અને પછી તમારા ઇન્શ્યોરર પાસે તેના માટે ક્લેઇમ ફાઇલ કરવાનો રહેશે
3. ક્લેઇમની પ્રક્રિયા માટે તમામ મૂળ રસીદ, બિલ વગેરે સાચવવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. ત્યારબાદ સબમિટ કરેલા બિલની ઇન્શ્યોરન્સ પ્રદાતા દ્વારા ખરાઈ કરવામાં આવશે અને તે અનુસાર તમારા ક્લેઇમની પ્રક્રિયા કરશે

આકસ્મિક નુકસાન માટે કાર ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમ કેવી રીતે ફાઇલ કરવો?

અણધાર્યા અકસ્માત પછી કોમ્પ્રિહેન્સિવ કાર ઇન્શ્યોરન્સ હેઠળ કાર આકસ્મિક નુકસાન માટે ક્લેઇમ ફાઇલ કરવામાં તમારી મદદ કરવા માટે પગલાં મુજબની માર્ગદર્શિકા અહીં આપેલ છે:

1. ઇન્શ્યોરન્સ કંપનીને સૂચિત કરો

પ્રથમ પગલું તમારા ઇન્શ્યોરન્સ પ્રદાતાને શક્ય તેટલી વહેલી તકે અકસ્માત વિશે જાણ કરવાનું છે. તમે તેમનો ટોલ-ફ્રી નંબર અથવા ઇમેઇલ દ્વારા સંપર્ક કરી શકો છો. ક્લેઇમ ફોર્મ ભરો અને જરૂરી ડૉક્યૂમેન્ટ સબમિટ કરો. ત્યારબાદ, તમારી કારને નુકસાનના અંદાજ માટે અધિકૃત વર્કશોપ પર લઈ જાઓ. ક્લેઇમ ફોર્મ ઇન્શ્યોરરની વેબસાઇટ પર અથવા તેમની ઑફિસ પર ઉપલબ્ધ છે.

2. વાહનનું નિરીક્ષણ

ઇન્શ્યોરન્સ કંપની તમારા વાહનના નુકસાનનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે સર્વેક્ષક મોકલશે. સર્વેક્ષક એક રિપોર્ટ તૈયાર કરશે, જે તમારા અને ઇન્શ્યોરર બંને સાથે શેર કરવામાં આવશે. આ રિપોર્ટના આધારે, તમારી કારને રિપેર માટે નેટવર્ક ગેરેજ પર મોકલવામાં આવશે.

3. જરૂરી દસ્તાવેજો સબમિટ કરો

એકવાર રિપેર કાર્ય પૂર્ણ થયા પછી, સર્વેક્ષકને કોઈપણ અન્ય જરૂરી ડૉક્યૂમેન્ટ સાથે હસ્તાક્ષરિત રિપેર બિલ અને ચુકવણીની રસીદ પ્રદાન કરો. ક્લેઇમને વેરિફાઇ કરવા માટે આ ઇન્શ્યોરન્સ કંપનીને મોકલવામાં આવશે.

4. કૅશલેસ ક્લેઇમ

જો તમામ ડૉક્યૂમેન્ટ ક્રમમાં હોય, તો તમારી કારને ઇન્શ્યોરરના નેટવર્ક ગેરેજ પર રિપેર કરવામાં આવશે. ઇન્શ્યોરન્સ કંપની કૅશલેસ ક્લેઇમ સેટલમેન્ટ દ્વારા સીધા ગેરેજ સાથે ક્લેઇમ સેટલ કરશે. રિઇમ્બર્સમેન્ટ ક્લેઇમ: જો તમે રિઇમ્બર્સમેન્ટ ક્લેઇમ પસંદ કર્યો હોય, તો તમે પ્રથમ ગેરેજ પર રિપેર માટે ચુકવણી કરશો. ત્યારબાદ, પૉલિસીના નિયમો અને શરતો અનુસાર ઇન્શ્યોરન્સ કંપની તમારા એકાઉન્ટને રિપેર ખર્ચની ભરપાઈ કરશે. નોંધ: જો તમે ગેરેજમાંથી તમારી કાર રિલીઝ થયા પછી તરત જ રિપેર બિલ અને બિલ સબમિટ કરો છો તો જ ઇન્શ્યોરન્સ કંપની રકમની ભરપાઈ કરશે. વિલંબ વગર તમામ ડૉક્યૂમેન્ટેશન સબમિટ કરવાની ખાતરી કરો, કારણ કે વિલંબિત સબમિશન ભરપાઈ પ્રક્રિયાને અવરોધિત કરી શકે છે.

થર્ડ-પાર્ટી માટે કાર ઇન્શ્યોરન્સ આકસ્મિક ક્લેઇમ પ્રક્રિયા

કાર ઇન્શ્યોરન્સ હેઠળ થર્ડ-પાર્ટી ક્લેઇમ ફાઇલ કરવાની પ્રક્રિયા અન્ય પ્રકારના ક્લેઇમથી અલગ હોય છે. અહીં પગલાંબદ્ધ પ્રક્રિયા છે:

1. પ્રથમ તમારા ઇન્શ્યોરરને જાણ કરો

જો તમને ક્લેઇમની વિનંતી કરતી થર્ડ પાર્ટી તરફથી કાનૂની નોટિસ પ્રાપ્ત થાય છે, તો જ્યાં સુધી તમે તમારી ઇન્શ્યોરન્સ કંપનીને જાણ ન કરી હોય ત્યાં સુધી તેમની સાથે સીધો સંપર્ક કરશો નહીં. તમારા ઇન્શ્યોરરની સલાહ વિના કોઈપણ ફાઇનાન્શિયલ પ્રતિબદ્ધતાઓ કરવાનું ટાળો અથવા આઉટ-ઑફ-કોર્ટ સેટલમેન્ટ માટે સંમત થાઓ.

2. કાનૂની નોટિસ સબમિટ કરો

તમારા ઇન્શ્યોરરને થર્ડ પાર્ટી પાસેથી પ્રાપ્ત થયેલ કાનૂની નોટિસની કૉપી પ્રદાન કરો.

3. જરૂરી ડૉક્યૂમેન્ટ સબમિટ કરો

નોટિસ સાથે, તમારે વાહનની આરસી બુક, તમારું ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ અને અકસ્માત સંબંધિત એફઆઇઆર (ફર્સ્ટ ઇન્ફોર્મેશન રિપોર્ટ)ની કૉપી જેવા અતિરિક્ત ડૉક્યૂમેન્ટ સબમિટ કરવાની જરૂર પડશે.

4. દસ્તાવેજનું વેરિફિકેશન અને અકસ્માત મૂલ્યાંકન

ઇન્શ્યોરર સબમિટ કરેલા ડૉક્યૂમેન્ટની ચકાસણી કરશે અને અકસ્માતની પરિસ્થિતિઓનું મૂલ્યાંકન કરશે. જો ઇન્શ્યોરરને બધું જ ક્રમમાં મળે છે, તો તેઓ તમારા વતી કેસને સંભાળવા માટે વકીલની નિમણૂક કરશે.

5. નુકસાનની ચુકવણી

જો મોટર અકસ્માત ક્લેઇમ ટ્રિબ્યુનલના નિયમો કે જે તમારે થર્ડ પાર્ટીને નુકસાનની ચુકવણી કરવાની જરૂર છે, તો તમારા ઇન્શ્યોરર દ્વારા સીધા થર્ડ પાર્ટી સાથે રકમ સેટલ કરવામાં આવશે. થર્ડ-પાર્ટીના નુકસાન માટે ક્લેઇમની રકમ થર્ડ પાર્ટીની ઉંમર, વ્યવસાય અને આવક જેવા પરિબળોના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે.

કાર અકસ્માત ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમ માટે જરૂરી ડૉક્યૂમેન્ટ

સામાન્ય દસ્તાવેજો:

1. ઇન્શ્યોરન્સનો પુરાવો (પૉલિસી ડૉક્યૂમેન્ટ અથવા કવર નોટ)
2. એન્જિન નંબર અને ચેસિસ નંબર
3. અકસ્માતની વિગતો (લોકેશન, તારીખ, સમય)
4. કારનું કિમી રીડિંગ
5. પૂર્ણ રીતે ભરેલું ક્લેમ ફોર્મ
6. FIR ની કૉપી (થર્ડ-પાર્ટીના નુકસાન, મૃત્યુ અથવા શારીરિક ઈજાના કિસ્સામાં)
7. વાહનની આરસી કૉપી
8. ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સની કૉપી

ક્લેઇમના પ્રકાર અનુસાર અતિરિક્ત ડૉક્યૂમેન્ટ:

ક્લેઇમનો પ્રકાર	અતિરિક્ત ડૉક્યુમેન્ટ
અકસ્માતના ક્લેઇમ	- પોલીસ પંચનામા/એફઆઇઆર - ટૅક્સની રસીદ - રિપેરનો અંદાજ - અસલ રિપેર બિલ/ચુકવણીની રસીદ - ક્લેઇમ ડિસ્ચાર્જ કમ સેટિસ્ફેક્શન વાઉચર (રેવેન્યૂ સ્ટેમ્પ) - વાહન નિરીક્ષણનું ઍડ્રેસ (જો નજીકના ગેરેજ પર લેવામાં આવેલ ન હોય તો)
ચોરીના ક્લેઇમ	- ટૅક્સ ચુકવણીની રસીદ - અગાઉના ઇન્શ્યોરન્સની વિગતો (પૉલિસી નંબર, ઇન્શ્યોરર, સમયગાળો) - ચાવી/સર્વિસ બુકલેટ/વોરંટી કાર્ડના સેટ - ફોર્મ 28, 29, અને 30 - પ્રતિસ્થાપન પત્ર - ક્લેઇમ ડિસ્ચાર્જ વાઉચર (રેવેન્યૂ સ્ટેમ્પ)
થર્ડ-પાર્ટી ક્લેઇમ	- યોગ્ય રીતે સહી કરેલ ક્લેઇમ ફોર્મ - પોલીસ એફઆઇઆર કૉપી - ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સની કૉપી - પૉલિસીની કૉપી - વાહનની આરસી કૉપી - સ્ટેમ્પ (કંપની રજિસ્ટર્ડ વાહનો માટે)